Với những tính năng vượt trội như truy cập từ xa, phân quyền người dùng và backup tự động, NAS đang dần thay thế ổ cứng di động và USB truyền thống. Tuy nhiên, đối với người mới bắt đầu, việc cài đặt và cấu hình thiết bị NAS có thể gây bối rối nếu không nắm rõ các bước cơ bản. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách thiết lập NAS từ A-Z, giúp bạn nhanh chóng đưa thiết bị vào hoạt động ổn định và hiệu quả.

Thiết bị NAS là gì và nên chọn loại nào khi bắt đầu?

Thiết bị NAS là một hệ thống lưu trữ được kết nối vào mạng nội bộ, cho phép nhiều người dùng truy cập, chia sẻ và đồng bộ hóa dữ liệu dễ dàng. Đối với người mới bắt đầu, nên chọn các dòng NAS 1–2 bay ổ cứng từ các thương hiệu như QNAP, Synology, Asustor hoặc WD My Cloud, với giao diện cấu hình đơn giản, hiệu suất ổn định và giá cả hợp lý.

Các bước chuẩn bị trước khi cài đặt thiết bị NAS

Trước khi tiến hành cài đặt, bạn cần chuẩn bị:

• Thiết bị NAS đã lắp ổ cứng HDD/SSD
• Dây mạng LAN để kết nối NAS với router
• Máy tính hoặc điện thoại để truy cập giao diện cấu hình
• Nguồn điện ổn định
• Tài khoản nhà sản xuất (QNAP/Synology…) để sử dụng cloud hoặc app

Hướng dẫn cài đặt phần cứng thiết bị NAS

Việc lắp đặt phần cứng thiết bị NAS tương đối đơn giản:

1. Lắp ổ cứng vào khay đựng theo hướng dẫn của nhà sản xuất
2. Kết nối NAS với router bằng dây mạng LAN
3. Cắm nguồn và khởi động NAS
4. Đợi NAS khởi động hoàn tất (đèn báo LED thường chuyển sang màu xanh hoặc trắng tùy hãng)

Lưu ý: Nếu sử dụng ổ cứng mới, bạn sẽ cần format ổ trong quá trình cấu hình.

Cách truy cập và cấu hình thiết bị NAS lần đầu

Sau khi NAS hoạt động, thực hiện các bước sau:

• Truy cập NAS qua trình duyệt web bằng địa chỉ IP tự động từ router, hoặc dùng phần mềm của hãng như Qfinder (QNAP), Synology Assistant...
• Thiết lập tài khoản admin, mật khẩu
• Chọn hệ thống file và tạo Volume lưu trữ (ví dụ EXT4, Btrfs…)
• Cấu hình RAID nếu dùng từ 2 ổ trở lên (RAID 0, 1, 5…)
• Tạo thư mục chia sẻ (Shared Folder) và cấp quyền truy cập
• Thiết lập dịch vụ mạng (SMB/AFP/FTP) để chia sẻ file trong hệ thống

Một số thiết lập quan trọng sau khi cài NAS

Sau khi NAS đã hoạt động, đừng quên cấu hình thêm các thiết lập quan trọng:

• Tạo người dùng và phân quyền theo từng thư mục
• Kích hoạt sao lưu tự động từ máy tính hoặc điện thoại
• Cập nhật firmware hệ điều hành NAS thường xuyên
• Thiết lập cảnh báo email khi thiết bị gặp sự cố
• Cài ứng dụng mở rộng như: multimedia server, camera server, web server…

Những lưu ý quan trọng cho người mới dùng NAS

• Không nên tắt NAS bằng cách rút điện đột ngột
• Sao lưu dữ liệu quan trọng ra ổ cứng ngoài hoặc cloud
• Kiểm tra nhiệt độ NAS thường xuyên, đặt nơi thoáng mát
• Sử dụng ổ cứng chuyên dụng cho NAS (WD Red, Seagate IronWolf) để tăng độ bền

Kết luận

Việc cài đặt và cấu hình thiết bị NAS không hề phức tạp như nhiều người vẫn nghĩ. Chỉ cần thực hiện đúng các bước cơ bản, bạn đã có thể sở hữu một hệ thống lưu trữ chuyên nghiệp, ổn định và dễ sử dụng cho công việc hoặc gia đình. Dù là người không chuyên về công nghệ, bạn vẫn hoàn toàn có thể vận hành NAS hiệu quả, tận dụng tối đa khả năng chia sẻ, bảo vệ và đồng bộ dữ liệu mọi lúc, mọi nơi.